مدل سازی استراتژیک مبارزه با فساد در صنعت نفت ایران: کاربردی از رویکرد پویایی سیستم

صنعت نفت مهم­ترین منبع درآمد دولت و قلّه فرماندهی در اقتصاد است و به دلیل اهمیّت راهبردی، حجم معاملات، رانت­های اقتصادی، تمرکز جریان درآمدها، پیچیدگی و انحصار طبیعی در مقابل فساد بسیار آسیب­پذیر می­باشد. در این پژوهش به مدل­سازی و شبیه­سازی استراتژیک مسئله فساد نظام صنعت نفت با­ هدف سیاستگذاری مبارزه با فساد در افق بیست ساله، پرداخته شده است. بدین­منظور، با استفاده از رویکرد پویایی سیستم­، متغیرهای پیچیدگی مسئله فساد نظام صنعت نفت، مطابق با نظریه نظام­های پارسونز به صورت علّی در قالب حلقه­های بازخوردی شناسایی شدند. پس از شبیه­سازی اولیه مدل با توجه به وضعیت موجود، به توسعه استراتژی و سیاستگذاری مبارزه با فساد در قالب سه استراتژی کاهش فرصت­ فساد نظام صنعت نفت، کاهش تقاضای فساد نظام صنعت نفت و افزایش ظرفیت مبارزه با فساد و نیز استراتژی­های ترکیبی پرداخته شد. در نتیجه شبیه­سازی راه­کارهای پیشنهادی، ترکیبی از سه استراتژی به عنوان بهترین راهکار ارائه گردید.